Pancha Maha Bhuta
Als de vijf elementen in het menselijk lichaam uit balans zijn, kan dit verschillende symptomen geven, afhankelijk van de karakteristieken of attributen die inherent zijn aan of in dat element. Dit wordt Guna Dvanda genoemd (dualiteit van attributen). Guna Dvanda werd door de oude arts Charaka beschreven in zijn tekst "Charaka Samhita". Hierin beschreef hij 10 paren van de genoemde attributen waarmee u mensen kunt diagnosticeren en behandelen. (Frank Ros, 2005).
De Vaidya (Ayurvedisch arts) krijgt een beeld van een onbalans en de kern van een ziekte aan de hand van deze "syndromen van de elementen" die zich in het lichaam manifesteren. Ze openbaren zich vaak luid en duidelijk voordat de ziekte zelf merkbaar wordt en daarom is het bestuderen ervan een belangrijk onderdeel van preventie.
Kenmerken van de elementen
Ether (Akasha) — de ruimte. Letterlijk wordt ether gezien als de holtes in het lichaam (bijv. in de darm). Maar de ruimte bestaat echter niet alleen op het niveau van macroscopische lichamen, maar ook op celniveau. Het interstitium (ruimte tussen de cellen) is niet alleen maar een met water gevulde ruimte. De intracellulaire matrix bestaat uit bindweefselvezels (zoals een dichte struik) en in de holtes ervan bevinden zich de cellulaire elementen en vrije ruimtes. Een deel van deze ruimte is gevuld met weefselvloeistof en een deel blijft vrij.
Maar ether is geen leegte, een van de vertalingen van de Sanskriet stam "kash" is "stralen". Ether is net zo goed materie als alle andere elementen. Maar deze vorm van materie vult de ruimte. Eén van de manifestaties van Akasha is geluid, d.w.z. fluctuaties van materie. Het is dan ook mogelijk om, zoals de oude zieners al aangaven, het elektromagnetische spectrum te vullen met diverse frequentieoscillaties.
Het geen geheim dat de ruimte rondom ons heen geen lege ruimte is, maar een complexe omgeving vol met radiofrequenties, lichtstraling, kosmische straling etc. En deze ruimte beïnvloedt ons, hoewel we ons dit niet realiseren.
Cellen zijn een krachtige bron van elektromagnetische straling en de oxidatieprocessen hierin zijn een constante bron van vrije fotonen (licht). Dit allemaal vertelt ons dat de nanowereld rondom de cellen niet slechts een lege ruimte is, maar een 'wereld' vol informatie waarin cellen "gegevens" uitwisselen, niet alleen via de materiesubstraten (hormonen en neurotransmitters), maar ook door middel van "veldinteractie".
Een van de belangrijkste functies van Akasha Bhuta is koude. Hoe meer ruimte, hoe meer koude. Het verouderingsproces wordt gekenmerkt door een geleidelijk verlies van Avalambaka Kapha - het vocht tussen de cellen. Daardoor wordt de bindweefselvorm geherstructureerd door de vorming van microruimtes (sclerose). Tegelijkertijd wordt de dichtheid van de materie minder (osteoporose). Dit vergroot de afstand tussen de gemanifesteerde materie. In het lichaam stijgt de Ether in zijn totaliteit, daarom voelen oudere mensen de kou meer.
Omdat de hoofdbron van hitte in het lichaam de warmte van het bloed is, en deze hitte gemakkelijk via de vloeistoffen, maar niet door de ruimtes, vervoerd kan worden, verandert de thermoregulering van de weefsels. Een onbalans van Ether is altijd de grondoorzaak van kwalen van de Vata dosha.
Vayu — het tweede element verschijnt in het Wiel van creatie als Prana (het leven gevende principe) ondergedompeld wordt in materie. In populaire interpretaties van de vijf
elementen theorie wordt Vayu vertaald als Lucht / Wind (uitwisselbare synoniemen). Hierbij wordt een symbolische overdracht gebruikt van het kenmerk van wind - de beweging van materie.
Vayu regelt de beweging van alle dingen in het universum - van de subatomische deeltjes tot enorme roterende melkwegstelsels. Als er in ons lichaam een beweging is (zenuwimpuls, bloedstroom, spiersamentrekking, afscheiding van klieren), wordt deze bestuurd door Vayu.
Vanuit een fysiologisch gezichtspunt is het interessant om op te merken dat het principe/element van Lucht niet alleen overeenstemt met de dynamische fysiologische processen, maar ook in de letterlijke zin. Er is dan ook in de afgelopen jaren meer aandacht besteed aan gasvormige moleculen als belangrijk signaalfactoren. Met name NO - molecuul van stikstofmonoxide - is de meest krachtige bestuurder in het lichaam als het gaat om de tonus van gladde spieren in de bloedvaten, die het proces van de samentrekking (beweging) ervan besturen. Zoals u weet gaat een Vata onbalans vaak gepaard met een spasme van gladde spieren van de interne organen.
Dus Akasha genereert een elektromagnetisch veld van ruimte waarin het potentiële verschil verschijnt en de impuls naar de beweging ontstaat - de manifestatie van Vayu. Zo ontstaat met name een zenuwimpuls. Beweging heeft een uitdrogende invloed, en het belangrijkste kenmerk van Vayu is dan ook droogte, die leidt tot afscheiding en desintegratie.
Een Vayu onbalans leidt tot overmatige droogte van de huid, zachte weefsels en gewrichten. Omdat wind in een grote ruimte (veel ether) versnelt, gaat hij gepaard met overmatige koude en een grote gevoeligheid voor tocht, onvoldoende bloedstroom, opgeblazen gevoel, constipatie, vermoeidheid, slapeloosheid, spasmes, minder emotionele flexibiliteit, droge hoest, etc.
Een tekort aan wind leidt tot een vermindering van Prana en stagnatie, maar ook tot symptomen die kenmerkend zijn voor een te hoge Kapha.
Agni Bhuta — betekent letterlijk Vuur, de kracht die de substantie omzet in verschillende stadia van aggregatie. Het derde element dat ontstaat uit de Kosmische Geest.
Het belangrijkste kenmerk van Agni is transformatie (omzetting). De belangrijkste taak is het onttrekken van energie uit de dichte materie om daarna betrokken te zijn bij de processen van groei en ontwikkeling.
Agni kan zichzelf uitsluitend in een ruimte (Akasha) manifesteren als er een beweging (Vayu) is. Een gevolg van de beweging van materie is wrijving en hitte als de lichtstraling ontstaat, dit zijn de basiskwaliteiten van Agni - hitte en licht.
In het menselijk lichaam kan Agni Bhuta zich in diverse vormen manifesteren. De meest voor de hand liggende is de metabolische omzetting van voedsel (spijsverteringsvuur). Door middel van Agni kan het lichaam dankzij de Pachaka Pitta, Prana (energie) onttrekken aan het inkomende voedsel.
Op een subtieler niveau kunt u bij iemand de kracht of zwakte van Agni beoordelen aan de hand van het licht dat vanuit die persoon komt. De lichtkwaliteit is zichtbaar in de glans van de huid en het voorkomen. Gezonde mensen stralen kracht en energie uit. Zieke mensen stralen bijna niets uit (Sunil Joshi, 2004).
Een Vuur onbalans manifesteert zichzelf meestal als te veel, zoals koorts in het lichaam. Hierbij zijn de klinische symptomen: een verhoging van de lichaamstemperatuur, hyperaciditeit, roodheid van de huid, ontsteking van de weefsels, overmatig zweten, geïrriteerdheid. Deze toestanden zijn gelijk aan de problemen die ontstaan als er te veel Pitta is (Frank Ros, 2005).
Een gebrek aan Agni wordt gemanifesteerd door een te laag spijsverteringsvuur, dat problemen veroorzaakt met het opnemen van voedingsstoffen en het accumuleren van afvalstoffen in het lichaam (ama).
Jala Bhuta — het vierde element dat uit de Kosmische geest ontstaat (Mahat). De betekenis ervan wordt veelal vertaald met "water", maar dit is niet de exacte naam. Net als met de andere elementen krijgen we een completer beeld van het besturende principe van Jala als we het voorstellen als de cohesie (koppeling) van corpusculaire deeltjes met elkaar, d.w.z. dit is de fysisch-chemische koppelingskracht van elektronen, atomen, molecules, die de dichte materie vormen. Een andere kwaliteit van Jala is vloeibaarheid (de beweging van gedelocaliseerde elektronen en andere corpusculaire deeltjes), daarom wordt het geassocieerd met water.
Door middel van de vloeibaarheid van de corpusculaire deeltjes kan water zich onder invloed van Vayu Prana door het lichaam verplaatsen.
De belangrijkste vloeibare omgeving van het lichaam is Avalambaka Kapha, die de basis vormt voor de stroming van chemische reacties met de transformatie van de substantie in de vormen die het lichaam nodig heeft.
Een te veel aan vloeistof is een van de redenen voor een Kapha onbalans. Klinisch gezien manifesteert deze zich door een te grote afscheiding van slijm, hoesten met slijm, opgezette klieren, tumoren in de gewrichten, oedeem in de weefsels.
Prithvi Bhuta betekent letterlijk het element Aarde. De manifestatie van de elementen ontvouwt zich opvolgend vanaf het subtiele en abstracte tot het dichte en concrete. De essentie van het cosmische principe Prithvi Bhuta is een structuur, die gemanifesteerd wordt als een soliditeit. De structuur is de corpusculaire vorm van materie - elektronen, atomen en moleculen die het dichte (fysieke) lichaam creëren.
Het versterken van dit principe leidt tot een grote Kapha onbalans met de manifestatie van de eigenschappen van zwaartekracht en een statisch karakter.
Een te veel aan Prithvi Bhuta manifesteert zich als koude, vernauwing van bloedvaten, verlies van flexibiliteit, zwaartekracht en een gebrek aan vloeibaarheid. Symptomen kunnen zijn: slaperigheid, verlies van eetlust, een gevoel van zwaarte in de ledematen en minder flexibiliteit erin.
Aan de andere kant kan een tekort van Prithvi Bhuta leiden tot een verminderde spiertonus, lekken van calcium uit de botten en een gevoel van zwakte. In het algemeen zal de kracht in het lichaam afnemen. Dit is gelijk aan een toestand van een verhoogde Vata.
Een screenshot van de tab Pancha Maha Bhuta in de "Vedapulse".
Wiel van Creatie
Geeft weer hoe de vorming van materie elkaar opvolgt in de gemanifesteerde wereld: Akasha — Vayu — Agni — Jala — Prithvi.
Een screenshot van de tab Pancha Maha Bhuta in de "Vedapulse".
Wiel van destructie
1. Ether — Wind
Ether vermindert (rode pijl - aan het verhogen) / versterkt (gele pijl - aan het verlagen) de kracht van Wind en beïnvloedt de Vata onbalans.
2. Wind — Vuur
Te veel wind (rode pijl) vernietigt vuur en blaast het uit.
Een Vata onbalans leidt tot een verlaging van het spijsverteringsvuur (Agni). Een gebrek aan wind (zeldzame situatie omdat we allemaal een Vata onbalans hebben) versterkt het Vuur (gele pijl).
3. Vuur - Water
Te veel Agni (rode pijl) leidt tot een verhoogde Pitta, kan Water uit het lichaam elimineren waardoor het oververhit en uitdroging veroorzaakt. Dit komt overeen met een hoge koorts en als nevenverschijnsel een sterke dorst.
Te weinig Agni (gele pijl) verhoogt de symptomen van een Kapha onbalans.
4. Water — Aarde
Te veel water (rode pijl) kan Aarde vernietigen, de stijfheid en hardheid ervan verminderen en leiden tot het vasthouden van vocht in het lichaam (oedeem).
Te weinig water (gele pijl) kan de starheid en immobiliteit van Aarde vergroten.
5. Aarde — Ether
Te veel Aarde (rode pijl) kan Ruimte (Ether) verkleinen en als tegenovergestelde kan een afname van de dichtheid (gebrek aan Aarde - gele pijl) Ether versterken.
Een screenshot van de tab Pancha Maha Bhuta in de "Vedapulse".
Wiel van beperking
Elk element wordt geassocieerd met dosha's en lichamen en worden dan ook door andere elementen beperkt en gebalanceerd (Frank Ros, 2005). Een beperking is als een schokdemper of een rem op de activiteit van de elementen, zodat het niet de balans verliest. Als een element niet in staat is om het andere element te beperken, kan de werking van dat element verstoord raken in overeenstemming met de karakteristieken ervan.
Als bijvoorbeeld Ether niet in staat is om Aarde af te remmen of te beperken, kan het leiden tot onbuigzaamheid, zwaarte en vertraging. Dit zijn kenmerken van een Kapha onbalans.
De beperkingsfunctie is enorm belangrijk. Zonder de juiste beperking zou elk element zich ongecontroleerd ontwikkelen volgens de inherente functies ervan.
- Aarde beperkt Vloeistof
- Vloeistof beperkt Vuur
- Vuur beperkt Wind
- Wind beperkt Ether
Een screenshot van de tab Pancha Maha Bhuta in de "Vedapulse".
TERUG